म्युच्युअल फंडच्या उत्पन्नावरील कर | Tax on mutual funds income

Mutual Fund च्या उत्पन्नावरील कर (Tax) ची या पोस्टमध्ये माहिती घेणार आहे सध्या म्युच्युअल फंडातील गुंतवणूक भारतात खूप लोकप्रिय होत आहे कारण म्युच्युअल फंड मध्ये  प्रोफेशनल व्यवस्थापन आणि विविधीकरणाची क्षमता आहे तसेच महागाई (infletion )पेक्षा जास्त परतावा आणि त्याबरोबर कर  बचत ( tax saving) ही  करू शकतो. त्यामुळे म्युच्युअल फंड गुंतवणूकदार कर विषयी माहिती घेऊन गुंतवणूक करून संपत्ती निर्मिती (wealth creation)करत आहेत. या लेखांमध्ये मी म्युच्युअल फंड उत्पन्नावर किती कर भरावा लागतो याची माहिती तुम्हाला देणार आहे यामुळे तुम्हाला गुंतवणुकीचे निर्णय घेण्यास मदत होईल. म्युच्युअल फंड उत्पन्नावर किती कर भरावा लागतो याची माहिती घेण्यापूर्वी म्युच्युअल फंड म्हणजे काय? आणि ते भारतात कसे कार्य करतात हे थोडक्यात समजून घेऊया…..

1.म्युच्युअल फंड म्हणजे काय? | What is mutual funds?

Mutual Fund ही एक ट्रस्ट आहे जी अनेक गुंतवणूकदाराकडून समान उद्दिष्टांसाठी पैसे गोळा करते आणि गुंतवणूकदाराच्यावतीने त्या पैशाची गुंतवणूक money market , Debt ,Bond, Equity, Gold  अशा विविध मालमत्ता श्रेणी (Asset class) मध्ये गुंतवणूक करते. म्युच्युअल फंड ही asset class मध्ये विविधता आणण्याचा एक सोपा मार्ग आहे ज्यामुळे Risk कमी होण्यास मदत होते. म्युच्युअल फंड कमी जोखीम मध्ये गुंतवणूक दारांना दीर्घ कालावधी (Long term) मध्ये चांगला परतावा मिळवून दिला जातो. म्युच्युअल फंड मध्ये investment केल्यामुळे तुमच्या पोर्टफोलिओमध्ये विविधता व संभाव्य परतावा मिळण्याचे एक सुरक्षित आणि प्रभावी मार्ग आहे.

2.म्युच्युअल फंड चे प्रकार | Types of mutual funds

– इक्विटी म्युच्युअल फंड  | Equity Mutual Funds

Equity mutual funds हे कंपनींच्या Stock मध्ये पैसे गुंतवणूक करतात. इक्विटी म्युच्युअल फंड मध्ये दीर्घकालीन गुंतवणूक करून आपण ध्येय पूर्तीचा फंड जमा करू शकतो .फंड मॅनेजर वेगवेगळ्या सेक्टर मधील वेगवेगळे stock  निवडून त्या stock  मध्ये फंड ची विभागणी करून जोखीम (Risk) कमी करून गुंतवणूक करतात. त्यामुळे कमी जोखीम होऊन  इक्विटी म्युच्युअल फंडचा परतावा हा Inflation बीट करून मिळतो म्हणजेच महागाई ( Infletion ) पेक्षा जास्त मिळतो.

– डेट म्युच्युअल फंड | Debt Mutual Funds

Debt mutual fund ही म्युच्युअल फंड ची अशी योजना आहे की ती तुम्हाला निश्चित उत्पन्न ( fixed income) देते. डेट म्युच्युअल  फंड Corporate आणि Government Bonds  , money market इत्यादी इन्स्ट्रुमेंट्स मध्ये गुंतवणूक करतात. ज्या गुंतवणूक दारांना जोखीम नको आहे पण निश्चित परतावा हवा आहे असे गुंतवणूकदार Debt  mutual fund मध्ये गुंतवणूक करतात.

– हायब्रीड म्युच्युअल फंड | Hybrid Mutual Funds

Equity आणि Debt साधनांमध्ये विविधता आणते. Hybrid mutual fund हे दीर्घकालीन भांडवली वाढीसह गुंतवणूकदाराना नियमित उत्पन्न (regular income) देण्यासाठी संतुलित पोर्टफोलिओ तयार करण्याचा प्रयत्न करतात.

– इंडेक्स फंड | Index fund

Index fund हे गुंतवणूकदारासाठीचे असे फंड आहेत जे बेंचमार्क इंडेक्सचे अनुकरण करतात , जसे की NIFTY50 किंवा SENSEX. जेव्हा तुम्ही इंडेक्स फंडात पैसे ठेवता तेव्हा ती रोख रक्कम विशिष्ट निर्देशांक बनवणाऱ्या सर्व कंपन्यांमध्ये गुंतवणूक करण्यासाठी वापरली जाते  इंडेक्स फंड मधील गुंतवणूक करून तुम्ही वैयक्तिक stock खरेदी करत असाल त्यापेक्षा तुम्ही अधिक वैविध्यपूर्ण Portfolio बनवू शकता.

Key Players

– Asset Management Companies (AMCs):  म्युच्युअल फंड व्यवस्थापित करतात आणि ऑपरेट करतात.

– SEBI (Securities and Exchange Board of India): म्युच्युअल फंड उद्योगाचे नियमन आणि देखरेख करते. (Regulates and oversees the mutual fund industry)